50-lecie chromatografii jonowej Dionex – innowacje, które zmieniły oblicze analityki chemicznej
Rozmowa z Agnieszką Bielińską, właścicielką firmy A.G.A. Analytical
Małgorzata Ullmann: W 2025 roku obchodzimy 50-lecie chromatografii jonowej. Co to wydarzenie oznacza dla Pani i firmy A.G.A. Analytical?
Agnieszka Bielińska: To niezwykle ważny moment dla nas i dla całej branży analitycznej. 21 lipca 2025 roku obchodzimy 50-lecie chromatografii jonowej, odkąd firma Dionex wprowadziła na rynek pierwszy chromatograf jonowy, model DX10. Ta innowacja zrewolucjonizowała analizę jonów w cieczy, zmieniając sposób, w jaki przeprowadzamy analizy chemiczne na całym świecie. Jako przedstawiciel Thermo Fisher Scientific w Polsce, właściciela marki Dionex, mamy zaszczyt oferować najnowsze rozwiązania oparte na tej technologii, która ma tak kluczowe znaczenie w wielu branżach, od ochrony środowiska po przemysł farmaceutyczny.
Małgorzata Ullmann: Może Pani przybliżyć historię rozwoju chromatografii jonowej?
Agnieszka Bielińska: Początki chromatografii jonowej sięgają lat 30. XX wieku, kiedy niemiecki chemik G.M. Schwab zaproponował pierwsze podejście do wymiany jonowej, co stanowiło wczesną próbę separacji jonów. Jednak prawdziwy przełom nastąpił dopiero w 1975 roku, kiedy firma Dionex wprowadziła na rynek pierwszy chromatograf jonowy, model DX10. Był to kamień milowy w analizie jonów, umożliwiający precyzyjne i szybkie pomiary. Dzięki tej technologii chromatografia jonowa stała się fundamentem nowoczesnych laboratoriów, a sama technologia zyskała ogromne znaczenie w badaniach środowiskowych, spożywczych, farmaceutycznych i innych branżach.
Firma Dionex była pionierem w tej dziedzinie, łącząc innowacyjne podejście do analizy jonów z prostotą obsługi, co pozwoliło na szeroką adaptację tej metody w laboratoriach na całym świecie.
Małgorzata Ullmann: Jakie innowacje firma Dionex wprowadziła w dziedzinie chromatografii jonowej?
Agnieszka Bielińska: Dionex wprowadził szereg przełomowych innowacji, które miały kluczowe znaczenie dla rozwoju chromatografii jonowej. Przede wszystkim, jak już wspomniałam, w 1975 roku zaprezentowano pierwszy chromatograf jonowy, model DX10, który zmienił oblicze analityki chemicznej. Jednak to tylko początek.
W 1975 roku Dionex wprowadził technologię tłumienia chemicznego, która pozwalała na obniżenie tła przewodności i zwiększenie czułości detekcji. Z kolei w 1992 roku firma zaprezentowała regenerowalne suppressory, które pozwoliły na usunięcie potrzeby stosowania agresywnych roztworów regenerujących, co znacznie uprościło proces analityczny.
W 1998 roku wprowadzono system EG40, który umożliwił generowanie eluenta na miejscu, eliminując konieczność przygotowywania roztworów buforowych. Ta innowacja zrewolucjonizowała chromatografię jonową, sprawiając, że IC stało się prostsze, wydajniejsze i bardziej niezawodne.
W latach 90. firma Dionex rozpoczęła produkcję kolumn monolitycznych, które zwiększyły szybkość separacji i rozdzielczość, a także pozwalały na szybsze przeprowadzanie analiz przy wysokim ciśnieniu.
Kolejną innowacją było wprowadzenie systemów HPIC (High Pressure Ion Chromatography), które umożliwiły pracę przy ciśnieniu do 5000 psi, co pozwoliło na zastosowanie mniejszych cząsteczek w kolumnach, znacznie zwiększając efektywność separacji.
Obecnie firma oferuje zaawansowane systemy chromatograficzne, takie jak Dionex ICS-6000 oraz Dionex Integrion, które łączą nowoczesne technologie generowania eluenta, tłumienia elektrolitycznego i automatyzacji, zapewniając wysoką wydajność, precyzyjność i efektywność.
Małgorzata Ullmann: Jakie wyzwania i możliwości widzi Pani w przyszłości chromatografii jonowej?
Agnieszka Bielińska: Przyszłość chromatografii jonowej to rozwój w kierunku jeszcze większej automatyzacji, miniaturyzacji i integracji z nowoczesnymi technologiami analitycznymi. Widzimy kilka kluczowych trendów, które będą kształtować tę technologię w nadchodzących latach.
Pierwszym z nich jest miniaturyzacja systemów chromatograficznych. Zastosowanie mikrofluidyki i technologii na bazie chipów pozwala na tworzenie bardziej kompaktowych i mobilnych urządzeń, które umożliwiają analizę w terenie, co ma szczególne znaczenie w monitoringu środowiskowym i diagnostyce mobilnej.
Drugim ważnym kierunkiem jest automatyzacja procesów analitycznych. Nowe systemy umożliwiają pełną automatyzację przygotowania próbek, generowania eluenta oraz detekcji, co znacząco zwiększa wydajność i redukuje błędy ludzkie.
Kolejnym ważnym elementem jest integracja z technologiami sztucznej inteligencji. Użycie algorytmów uczenia maszynowego w analizie danych chromatograficznych pozwoli na optymalizację procesów separacji oraz przewidywanie wyników eksperymentów. Umożliwi to szybsze i bardziej precyzyjne analizy, co jest szczególnie istotne w badaniach biomedycznych i farmaceutycznych.
Przyszłość chromatografii jonowej to rozwój w kierunku jeszcze większej automatyzacji, miniaturyzacji i integracji z nowoczesnymi technologiami analitycznymi
Przyszłość chromatografii jonowej wiąże się również z nowymi materiałami stacjonarnymi, które poprawią selektywność oraz szybkość separacji. Badania nad nanomateriałami i polimerami mogą doprowadzić do opracowania jeszcze bardziej wydajnych kolumn.
Dodatkowo pracy wymaga zrównoważony rozwój technologii, co wiąże się z dążeniem do zmniejszenia zużycia reagentów i energii w procesach chromatograficznych. Dzięki takim innowacjom możliwe będzie osiągnięcie bardziej ekologicznych i ekonomicznych rozwiązań.
Małgorzata Ullmann: Dziękujemy za rozmowę i życzę dalszych sukcesów!
Agnieszka Bielińska: Dziękuję. Z dumą świętujemy 50-lecie chromatografii jonowej Dionex i cieszymy się, że możemy wspierać rozwój tej technologii, oferując nowoczesne rozwiązania naszym klientom.
Źródło: Wywiad z Agnieszką Bielińską, „50-lecie chromatografii jonowej Dionex – innowacje, które zmieniły oblicze analityki chemicznej”, czasopismo Laboratorium – Przegląd Ogólnopolski, nr 2/2025, s. 30–31.